Waarom rijden de Britten links?

De Britten hebben geen rechtsrijdende buurlanden en daarom rijdt het verkeer in het Verenigd Koninkrijk nog steeds aan de linkerkant van de weg. In Europa rijden slechts drie andere landen ook links: Ierland, Cyprus en Malta. Ook dit zijn eilanden. Verder rijdt het verkeer links in een aantal landen die behoren bij de Gemenebest. Omschakelen vergt veel geld en ongemak. Het betekent dat kruispunten, verkeerslichten en borden, afslagen en zijstraten heraangelegd moeten worden. Ook het rijgedrag en reactievermogen moet worden aangepast.

M1 Motorway verbindt Londen met Leeds

Links rijden is een Romeinse gewoonte
Een van de meest gangbare theorieën over linksrijden dateert uit de Romeinse tijd, lang voordat er aangelegde wegen waren, laat staan auto's. Men reisde te paard en er was een constante dreiging om beroofd te worden. Aangezien de meerderheid van de Romeinen rechtshandig was, hielden ze links om met hun rechterhand het zwaard te trekken om de aanvaller een kopje kleiner maken.

Volgens zeggen hebben de Romeinse soldaten de traditie in stand gehouden door altijd aan de linkerkant van een weg of pad te marcheren. Een gewoonte die van generatie op generatie werd doorgegeven. Bovendien vindt een rechtshandige persoon het gemakkelijker om vanaf de linkerkant het paard te bestijgen. Bovendien is het veiliger om langs de kant van de weg op- of af te stijgen.

Struikrover
In Engeland houdt het verkeer links en dat heeft een struikrover op zijn geweten. Claude Duval was de meest beruchte struikrover die ooit in Engeland opereerde. Op klaarlichte dag overviel hij postkoetsen op de belangrijkste wegen rond Londen maar ook elders in het land. Hij beroofde de onthutste reizigers van hun sieraden, maakte een buiging voor de dames en verdween spoorslags met zijn paard de bossen in. Dat in Engeland het verkeer nog steeds links houdt, is mede te danken aan deze onverschrokken struikrover. Men ging links rijden opdat men in de rechterhand een pistool kon houden om zich te verdedigen tegen struikrovers.

William Powell Frith (1819-1909) - Claude Duval

Struikrover Duval
Claude Du Vall (of Duval) (1643-1670) was een Franse struikrover in England. Hij kwam uit een verarmde adellijke familie en was in dienst van de verbannen Royalisten die onder koning Karel II naar Engeland terugkeerden. Hij eindigde zijn leven aande galg op Tyburn, het galgenveld bij Marble Arch.

Britse gewoontes
Aan het eind van de 16e eeuw kwam de Britse kolonisatie van Noord-Amerika op gang. Engelse gewoontes waaronder links rijden werden overgenomen. Na de onafhankelijksheid verklaring in 1776, verbrak het land alle banden met de Kroon en schakelde geleidelijk over van links naar rechts rijden.

Paard en wagen
Aan het einde van de 18e eeuw begonnen voerlieden in de Verenigde Staten en ook in Frankrijk landbouwproducten te vervoeren in grote wagens die werden getrokken door een span paarden. Deze wagens hadden geen bok in plaats daarvan zat de voerman op het paard linksachter, zodat hij zijn rechterarm vrij kon houden om het span vast te sjorren. Omdat hij aan de linkerkant zat, wilde hij natuurlijk dat iedereen hem aan de linkerkant passeerde, zodat hij naar beneden kon kijken en ervoor kon zorgen dat hij uit de buurt van de wielen van de tegemoetkomende wagen bleef. Daarom bleef hij aan de rechterkant van de weg.

Links rijden staat in de Britse wet
De eerste officieel goedgekeurde regel voor linksrijden werd vastgelegd door paus Bonifatius VIII in 1300. Alle pelgrims die naar het Romeinse Rijk kwamen, moesten aan de linkerkant van de weg lopen.

In de achttiende eeuw kwamen er steeds meer wegen en kwam er ook meer verkeer. Om opstoppingen, botsingen en ongelukken te voorkomen, kwam er in in Groot-Brittannie in 1773 de General Highways Act, een wet waarin stond dat ruiters, boeren en paard en wagen aan de linkerkant moesten lopen of rijden. Een eeuw later werd de wet aangepast en kwam erin te staan dat het niet navolgen van de regel om links te houden een misdaad was.

Blauw zijn landen waar men links rijdt en rood zijn landen waar men rechts rijdt

Napoleon en Hitler
Hier zijn verschillende historische redenen voor. Tijdens de Franse Revolutie in 1792 ging men in Frankrijk rechts rijden om aan te sluiten bij revolutionaire idealen. Later verspreidde Napoleon het nieuwe rechtsrijden naar België, Nederland en Luxemburg, Zwitserland, Duitsland, Polen en vele delen van Spanje en Italië. Groot-Brittannië, het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, Portugal en nog een aantal andere landen verzetten zich tegen Napoleon en bleven links rijden. Meer dan honderd jaar later eiste Hitler dat het verkeer in alle landen die door hem bezet waren rechts gingen rijden. Oostenrijk, Tjecho-Slowakije en Hongarije moesten dus omschakelen van links naar rechts rijden.

Toch rechts rijden?
In de jaren zestig overwoog Groot-Brittannië om rechts te gaan rijden, de conservatieven deden er alles aan om het voorstel in de kiem te smoren. Bovendien zou het miljarden gaan kosten. Uiteindelijk liet Groot-Brittannië het idee varen. Vandaag rijden er nog maar vier Europese landen links: het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Cyprus en Malta.

Is rechts rijden veiliger?
Het idee dat rechts rijden veiliger is, is gebaseerd op de veronderstelling dat de meeste mensen rechtshandig zijn en dat het voor hen gemakkelijker en natuurlijker is om een voertuig aan de rechterkant van de weg te besturen. Door rechts te rijden, kunnen bestuurders tegemoetkomend verkeer beter zien en wordt het risico op frontale botsingen verkleind.
De Wereldgezondheidsorganisatie heeft vastgesteld dat landen waar men rechts houdt, minder verkeersdoden hebben dan landen die links rijden.

Maar aan welke kant van weg men rijdt, is slechts een van de vele factoren die van invloed zijn op de verkeersveiligheid. Andere factoren zoals wegeninfrastructuur, verkeerswetten en rijgedrag spelen ook een grote rol. De traditie van links of rechts rijden is grotendeels historisch en of rechts rijden veiliger is dan links rijden, valt nog te bezien.

Vorig artikel: Old St Paul's Cathedral

Volgend artikel: Cricket spelregels

foto's wiki commons